Cho Dãy Những Chất: Etan, Etanol, Etanal Là Gì, Nghĩa Của Từ Etanal Trong Tiếng Việt – viettingame

Andehit và Xeton đều là những hợp chất hữu cơ mà trong phân tử với chứa nhóm chức, so với Andehit là nhóm -CH=O còn Xeton là nhóm -C=O- links trực tiếp với 2 gốc hidro cacbon.

Đang xem: etanal là gì

Đang xem: etanal là gì

Vậy Andehit và Xeton với công thức kết cấu ví dụ ra làm sao, tính chất hóa học của andehit và xeton với gì khác với những hidrocacbon khác. Chúng đươc ứng dụng vào nghành gì và cách điều chế Andehit – Xeton ra làm sao? chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu cụ thể qua nội dung bài viết dưới trên đây.

A. ANDEHIT

I. Andehit – Định nghĩa, phân loại và danh pháp

1. Andehit là gì?

– Định nghĩa: Anđehit là hợp chất hữu cơ mà phân tử với nhóm -CH=O links với gốc hiđrocacbon, với H hoặc với nhau.

– Công thức kết cấu andehit: 

– Nhóm -CH=O là nhóm chức andehit

 Ví dụ: H-CH=O andehit fomic hoặc metanal

CH3-CH=O andehit axetic hoặc etanal

C6H5-CH=O benzandehit

O=CH-CH=O andehit oxalic

– Công thức tổng quát của anđehit:

• CxHyOz (x, y, z là những số nguyên dương; y chẵn; 2 ≤ y ≤ 2x + 2 – 2z; z ≤ x): thường sử dụng lúc viết phản ứng cháy.

• CxHy(CHO)z hay R(CHO)z: thường sử dụng lúc viết phản ứng xẩy ra ở nhóm CHO.

• CnH2n+2-2k-z(CHO)z (k = số links p + số vòng): thường sử dụng lúc viết phản ứng cùng H2, cùng Br2,…

2. Phân loại andehit

– Dựa trên kết cấu của gốc hiđrocacbon, người ta phân chia anđehit và xeton thành ba loại: no, ko no và thơm.

 Ví dụ: CH3-CH=OCH3−CH=O”> thuộc loại anđehit no,

CH2=CH-CH=O thuộc loại anđehit ko no,

C6H5-CH=O thuộc loại anđehit thơm,

CH2-CO-CH3 thuộc loại xeton no,

CH3-CO-C6H5 thuộc loại xeton thơm,…

3. Danh pháp – Cách gọi tên andehit

a) Tên thay thế

– Tên thay thế = Tên hiđrocacbon tương ứng + al

b) Tên thường

– Tên thường = Anđehit + Tên axit tương ứng

Tên axit (thay hậu tố “ic” bằng “anđehit”)

* Ghi chú: Dung dịch HCHO 37% → 40% gọi là: Fomalin hay fomon.

II. Tính chất vật lý cơ, tính chất hóa học, điều chế và ứng dụng Andehit

1. Tính chất vật lý cơ của andehit

– Chỉ với HCHO, CH3CHO là chất khí. Những anđehit còn sót lại đều là chất lỏng.

– Anđehit với nhiệt độ sôi thấp hơn Ancol với khối lượng phân tử tương đương nhưng cao hơn so với hidrocacbon với cùng số nguyên tử C trong phân tử.

2. Tính chất hóa học của andehit

a) Andehit tác dụng với hiđro (andehit + H2)

R(CHO)x + xH2

 R(CH2OH)x

* Ghi chú: Trong phản ứng của anđehit với H2: Nếu gốc R với những links pi thì H2 cùng vào cả những links pi đó. Phản ứng với H2 chứng tỏ anđehit với tính oxi hóa.

b) Andehit tác dụng với AgNO3/NH3 (gọi là phản ứng tráng bạc)

 R(CHO)x + 2xAgNO3 + 3xNH3 + xH2O → R(COONH4)x + xNH4NO3 + 2xAg

– Phản ứng chứng tỏ anđehit với tính khử và được sử dụng để nhận ra anđehit.

– Riêng HCHO với phản ứng:

 HCHO + 4AgNO3 + 6NH3 + 2H2O → (NH4)2CO3 + 4NH4NO3 + 4Ag

* Ghi chú: Phản ứng tổng quát ở trên vận dụng với anđehit không tồn tại nối ba nằm đầu mạch. Nếu như có nối ba nằm tại đầu mạch thì H của C nối ba cũng trở nên thay thế bằng Ag.

– Những điểm lưu ý của phản ứng tráng gương của anđehit:

+ Nếu nAg = 2nanđehit → anđehit thuộc loại đơn chức và ko phải HCHO.

+ Nếu nAg = 4nanđehit → anđehit đó thuộc loại 2 chức hoặc HCHO.

+ Nếu nAg > 2nhỗn hợp những anđehit đơn chức thì hỗn hợp đó với HCHO.

+ Số nhóm CHO = nAg/2nanđehit (nếu trong hỗn hợp không tồn tại HCHO).

– Một số trong những loại chất khác cũng đều có kinh nghiệm tham gia phản ứng tráng gương gồm:

+ HCOOH và muối hoặc este của nó: HCOONa, HCOONH4, (HCOO)nR. Hàm lượng HCHO, HCOOH, HCOONH4 lúc phản ứng chỉ tạo ra lượng chất vô cơ.

+ Những tạp chức với chứa nhóm chức CHO: glucozơ, fructozơ, mantozơ…

c) Andehit với phản ứng oxi hóa (andehit + O2)

* Oxi hóa trọn vẹn

 CxHyOz + (x + y/4 – z/2)O2 → xCO2 + y/2H2O

– Nếu đốt cháy anđehit mà nCO2 = nH2O thì anđehit thuộc loại no, đơn chức, mạch hở.

 CnH2n+1CHO → (n + 1)CO2 + (n + 1)H2O

* Phản ứng oxi hóa ko trọn vẹn

 R(CHO)x + x/2O2

 R(COOH)x

– So với bài toán oxi hóa anđehit thành axit cần ghi chú định luật bảo toàn khối lượng trong quy trình giải.

d) Phản ứng với Cu(OH)2 ở nhiệt độ cao (andehit + Cu(OH)2)

 R(CHO)x + 2xCu(OH)2↓ xanh → R(COOH)x + xCu2O↓ đỏ gạch + 2xH2O

→ Phản ứng này được sử dụng để nhận ra anđehit.

* Ghi chú: Phản ứng với Cu(OH)2 thường được triển khai trong môi trường thiên nhiên kiềm nên mà thậm chí viết phản ứng dưới dạng:

R(CHO)x + 2xCu(OH)2 + xNaOH → R(COONa)x + xCu2O + 3xH2O

HCOOH, HCOOR, HCOOM, glucozơ, fructozơ, mantozơ cũng đều có phản ứng này.

e) Phản ứng với dung dịch Br2 (andehit + Br2)

R(CHO)x + xBr2 + xH2O → R(COOH)x + 2xHBr

– Nếu anđehit còn tồn tại links pi ở gốc hiđrocacbon thì xẩy ra đồng thời cùng lúc phản ứng cùng Br2 vào links pi đó.

3. Điều chế andehit

a) Oxi hóa ancol bậc I

R(CH2OH)x + xCuO

 R(CHO)x + xCu + xH2­O

b) Điều chế qua ancol ko bền

– Cùng H2O vào C2H2: 

 C2H2 + H2O

 CH­3CHO

– Thủy phân este của ancol ko bền thích hợp (andehit + NaOH)

CH3COOCH=CH2 + NaOH → CH3COONa + CH3­CHO

– Thủy phân dẫn xuất 1,1-đihalogen:

CH3-CHCl2 + 2NaOH → CH3CHO + 2NaCl + H2O

c) Một số trong những phản ứng quan trọng

2CH3OH + O2 

2HCHO + 2H2O

CH4 + O2

 HCHO + H2O

2CH2=CH2 + O2

 2CH3CHO

4. Nhận thấy Anđehit

– Tạo kết tủa sáng bóng loáng với AgNO3/NH3.

– Tạo kết tủa đỏ gạch với Cu(OH)2 ở nhiệt độ cao.

– Làm mất màu dung dịch nước Brom.

Xem thêm: Hot Games Of 2018: The Ultimate List, Cool Math Games

(Riêng HCHO phản ứng với dung dịch Brom với khí CO2 thoát ra).

5. Ứng dụng của Andehit

– Fomandehit được sử dụng cơ bản để sản xuất poliphenolfomandehit (làm chất dẻo), sử dụng trong tổng hợp phẩm nhuộm, dược phẩm.

– Dung dịch 37 – 40% của fomandehit trong nước gọi là fomon hay fomalin sử dụng để ngâm xác động vật, thuộc da, tẩy uế, diệt trùng…

– Axetandehit được sử dụng cơ bản để sản xuất axit axetic.

B. XETON

I. Xeton – định nghĩa, danh pháp

1. Xeton là gì?

– Định nghĩa: Xeton là hợp chất hữu cơ mà phân tử với nhóm chức -C(=O)- links trực tiếp với 2 nguyên tử C.

– Công thức kết cấu của xeton: 

– Công thức tổng quát của xeton đơn chức với dạng: R1-CO-R2

 Ví dụ: CH3-CO-CH3 dimetyl xeton (axeton)

CH3-CO-C6H5 metyl phenyl xeton (axelophenon)

CH3-CO-CH=CH2 metyl vinyl xeton

2. Danh pháp – cách gọi tên xeton

a) Tên thay thế

 – Tên thay thế = Tên hidrocacbon + số chỉ vị trí C trong nhóm CO + on

b) Tên gốc – chức

 – Tên gốc chức = Tên gốc R1 , R2 + xeton

 Ví dụ: CH3-CO-CH3 dimetyl xeton (axeton)

CH3-CO-C6H5 metyl phenyl xeton (axelophenon)

II. Tính chất hóa học, ứng dụng và điều chế Xeton

1. Tính chất hóa học của Xeton

a) Phản ứng với H2/Ni, t0 tạo ancol bậc II: (Xeton + H2)

R1-CO-R2 + H2 R1-CHOH-R2

 + H2

– Xeton không tồn tại phản ứng tráng gương, ko phản ứng với Cu(OH)2 ở nhiệt độ cao, ko làm mất màu dung dịch Brom như anđehit.

b) Phản ứng thế ở gốc hidrocacbon vị trí lân cận nhóm CO: (Xeton + Br2)

CH3COCH3 + Br2 → CH3COCH2Br + HBr (với CH3COOH)

2. Điều chế Xeton

– Cho ancol bậc II + CuO đun nóng:

RCHOHR’ + CuO RCOR’ + Cu + H2O

+ CuO CH3-CO-CH3 + H2O + Cu

– Điều chế gián tiếp qua ancol ko bền:

CH3COOC(CH3) = CH2 + NaOH → CH3COONa + CH3COCH3

– Oxi hóa cumen (C6H5CH(CH3)2) để sản xuất axeton.

3. Ứng dụng của Xeton

– Axeton được sử dụng làm dung môi trong sản xuất nhiều phẩm màu hóa chất.

– Axeton được xem là chất đầu để tổng hợp nhiều chất hữu cơ quan trọng khác.

C. Bài tập Andehit – Xeton

Bài 1 trang 203 SGK Hóa 11: Thế nào là anđehit? Viết công thức kết cấu của những anđehit với công thức phân tử C4H8O và gọi tên chúng.

* Lời giải bài 1 trang 203 SGK Hóa 11:

– Trong Công thức phân tử C4H8O phải với nhóm chức andehit -CH=O, nhóm chức này links trực tiếp với nguyên tử cacbon(1) hoặc nguyên tử hiđro.

– CTCT của anđehit với công thức phân tử C4H8O là:

 CH3-CH2-CH2-CHO : Butanal

hoặc

 : 2 – metylpropanal

Bài 3 trang 203 SGK Hóa 11: Hoàn thành dãy chuyển hóa sau bằng những phương trình hóa hoc:

 Metan → metyl clorua → metanol → metanal → axit fomic

* Lời giải bài 3 trang 203 SGK Hóa 11: 

– Phương trình hóa học của dãy chuyển hóa:

 CH4 + Cl2 

 CH3Cl + HCl

 CH3Cl + NaOH CH3OH + NaCl

 CH3OH + CuO HCHO + Cu + H2O

 2HCHO + O2

 2HCOOH

Bài 4 trang 203 SGK Hóa 11: Cho một,0 ml dung dịch fomanđehit 5% và 1,0 ml dung dịch NaOH 10,0% vào ống nghiệm, sau đó thêm tiếp từng giọt dung dịch CuSO4và lắc đều cho tới lúc xuất hiện kết tuả. Đun nóng phần dung dịch phía trên, thấy với kết tủa red color gạch của Cu2O. Lý luận hiện tượng thí nghiệm và viết phương trình hóa học.

* Lời giải Bài 4 trang 203 SGK Hóa 11:

– Lúc nhỏ dung dịch CuSO4 vào thì sẽ có kết tủa xanh xuất hiện:

2NaOH + CuSO4 → Cu(OH)2↓ + Na2SO4

– Lúc đun nóng phần trên ống nghiệm trên ngọn lửa đèn cồn thì sẽ có kết tủa đỏ gạch xuất hiện:

HCHO + 4Cu(OH)2 + 2NaOH → Na2CO3 + 2 Cu2O↓đỏ gạch + 6H2O

Bài 5 trang 203 SGK Hóa 11: Cho 50,0 gam dung dịch anđehit axetic tác dụng với dung dịch AgNO3 trong NH3 (đủ) thu được 21,6 gam Ag kết tủa. Tính nồng đồ % của anđehit axetic trong dung dịch đã sử dụng.

* Lời giải Bài 5 trang 203 SGK Hóa 11:

– Phương trình phản ứng

CH3CHO + 2AgNO3 + 3NH3 → CH3COONH4 + 2Ag↓ + 2NH4NO3

– Theo bài ra, ta với: nAg = m/M = 21,6/108 = 0,2 (mol).

– Theo PTPƯ ta với: nCH3CHO = ½nAg = ½.0,2 = 0,1 (mol).

⇒ C%CH3CHO = 

% = 8,8%

Bài 7 trang 203 SGK Hóa 11: Cho 8,0 gam hỗn hợp hai anđehit sau đó nhau trong dãy đồng đẳng của anđehit no, đơn chức, mạch hở tác dụng với bạc nitrat trong dung dịch ammoniac (lấy dư) thu được 32,4 gam bạc kết tủa. Xác định công thức phân tử, viết công thức kết cấu và gọi tên những anđehit.

*Lời giải bài 7 trang 203 SGK Hóa 11: 

– Gọi công thức chung của anđehit là: (n≥0) 

+ 2AgNO3 + 3NH3 →

 + 2Ag + 2NH4NO3

– Theo bài ra, ta với: nAg = 32,4/108 = 0,3 (mol).

– Theo PTPƯ, ta với: 

⇒ Khối lượng trung bình của andehit: 

 (vậy n=1 và n = 2)

⇒ 2 anđehit sau đó nhau là : CH3CHO (etanal) và C2H5CHO (etanal)

Bài 8 trang 204 SGK Hóa 11: Oxi hóa ko trọn vẹn etilen (với xúc tác) để điều chế anđehit axetic thu được hỗn hợp X. Dẫn 2,24 lít khí X (quy về đktc) vào một trong những lượng dư dung dịch bạc nitrat trong NH3 tới lúc phản ứng trọn vẹn thấy với 16,2 gam bạc kết tủa.

a. Viết phương trình hóa học của những phản ứng xẩy ra.

b. Tính hiệu suất của quy trình oxi hóa etilen.

* Lời giải bài 8 trang 204 SGK Hóa 11: 

– Phương trình phản ứng:

 2CH2=CH2 + O2 → 2CH3CHO (1)

– Hỗn hợp X gồm: CH2=CH2 và CH3CHO

 CH3CHO + H2O + 2AgNO3 + 3NH3 → CH3COONH4 + 2Ag↓ + 2NH4NO3 (2)

– Theo bài ra, ta với: 

 và 

– Theo PTPƯ (2): nCH3CHO = (1/2)nAg = (1/2).0,15 = 0,075 (mol).

⇒ nCH2=CH2 (pư) = nCH3CHO = 0,075 (mol).

⇒ nCH2=CH2 (trong X) = nX – nCH3CHO = 0,1 – 0,075 = 0,025 (mol).

⇒ Hiệu suất của phản ứng: 

% = 75%

Bài 9 trang 204 SGK Hóa 11: Hợp chất X no, mạch hở với Xác Suất khối lượng C và H lần lượt bằng 66,67% và 11,11% còn sót lại là O. tỉ số khá của X so với oxi bằng 2,25

a. Tìm công thức phân tử của X

b. X ko tác dụng với dung dịch AgNO3 trong NH3 nhưng lúc tác dụng với hidro sinh ra X1. X1 tác dụng được với natri giải phóng hidro. Viết công thức kết cấu va gọi tên của hợp chất X?

* Lời giải bài 9 trang 204 SGK Hóa 11:

a) Theo bài ra, ta với: %O = 100% – %C – %H = 100% – 66,67% – 11,11% = 22,22%

– Mặt khác: dx/O2 = (Mx/32) = 2,25 ⇒ MX = 2,25.32 = 72 (g).

Xem thêm: Actinic Keratosis Là Gì – Nguyên Nhân, Biểu Hiện Và Cách Điều Trị

– Gọi công thức phân tử của X là CxHyOz

– Ta với tỉ số: 

⇒ Công thức đơn giản và giản dị nhất của X là C4H8O

– Gọi công thức phân tử của X là (C4H8O)n

⇒ MX = (4.12 + 8 + 16)n = 72n = 72 ⇒ n = 1

⇒ Công thức phân tử của X là C4H8O

b) X ko tác dụng được với dung dịch AgNO3 trong NH3, lúc tác dụng với hiđro sinh ra X1, X1 tác dụng natri giải phóng hiđro ⇒ X là xeton

– CTCT và tên thường gọi của X là:

 : Etyl metyl xeton

Hy vọng với nội dung bài viết về tính chất hóa học, công thức kết cấu của Andehit, Xeton và bài tập vận dụng ở trên giúp những em làm rõ về andehit – xeton cách điều chế và ứng dụng những hợp chất này. Mọi thắc mắc và góp ý những em vui lòng để lại comment dưới nội dung bài viết để viettingame.com ghi nhận và hỗ trợ, chúc những em học tập tốt!